Bệnh viêm mũi là gì? “Điểm danh” nguyên nhân, triệu chứng và các loại thường gặp

Bệnh viêm mũi, hay còn gọi thông thường là sổ mũi, là tình trạng viêm nhiễm lớp niêm mạc lót bên trong hốc mũi. Đây là một bệnh lý tai mũi họng rất phổ biến, có thể gặp ở mọi lứa tuổi và gây ra nhiều triệu chứng khó chịu ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày. Để hiểu rõ hơn về căn bệnh này, hãy cùng tìm hiểu về nguyên nhân, triệu chứng và các loại viêm mũi thường gặp.

Viêm mũi là gì?

Viêm mũi là phản ứng của hệ thống miễn dịch hoặc tình trạng kích ứng gây ra sưng và viêm ở niêm mạc mũi. Lớp niêm mạc này có vai trò quan trọng trong việc làm ẩm, làm ấm và lọc không khí trước khi đưa vào phổi. Khi bị viêm, niêm mạc mũi sẽ tăng tiết dịch nhầy, gây ra các triệu chứng đặc trưng của bệnh.

Các nguyên nhân gây bệnh viêm mũi

Viêm mũi có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, bao gồm:

1. Nhiễm trùng: Đây là nguyên nhân phổ biến nhất, thường do virus (ví dụ: virus gây cảm lạnh, cúm) hoặc vi khuẩn tấn công niêm mạc mũi.
2. Dị ứng: Phản ứng của cơ thể với các tác nhân gây dị ứng từ môi trường như phấn hoa, bụi nhà, lông động vật, nấm mốc. Tình trạng này dẫn đến viêm mũi dị ứng.
3. Kích ứng: Tiếp xúc với các chất kích thích như khói thuốc lá, ô nhiễm không khí, hóa chất, mùi hương mạnh cũng có thể gây viêm và kích ứng niêm mạc mũi.
4. Thay đổi thời tiết: Sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ và độ ẩm có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và tăng nguy cơ viêm mũi.
5. Viêm mũi vận mạch: Một tình trạng viêm mũi không do dị ứng hoặc nhiễm trùng, thường liên quan đến sự thay đổi lưu lượng máu trong niêm mạc mũi do các yếu tố như thay đổi nhiệt độ, độ ẩm, áp suất không khí, hoặc thậm chí stress.
6. Viêm mũi do thuốc: Một số loại thuốc có thể gây tác dụng phụ là viêm mũi.
7. Các nguyên nhân khác: Hiếm gặp hơn, viêm mũi có thể liên quan đến các bệnh lý toàn thân hoặc cấu trúc bất thường của mũi.

Các triệu chứng thường gặp của bệnh viêm mũi

Các triệu chứng của viêm mũi có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, nhưng thường bao gồm:

1. Nghẹt mũi: Cảm giác khó thở bằng mũi do tắc nghẽn.
2. Chảy nước mũi: Nước mũi có thể trong, loãng (thường gặp trong viêm mũi dị ứng hoặc do virus) hoặc đặc, có màu vàng hoặc xanh (thường gặp trong viêm mũi do vi khuẩn).
3. Hắt hơi: Thường xuyên hắt hơi, đặc biệt là trong viêm mũi dị ứng.
4. Ngứa mũi: Cảm giác khó chịu, muốn dụi mũi, thường gặp trong viêm mũi dị ứng.
5. Đau họng, ho: Do dịch mũi chảy xuống họng gây kích ứng.
6. Giảm hoặc mất khứu giác: Khả năng ngửi kém đi do tắc nghẽn mũi và viêm niêm mạc.
7. Đau đầu, nặng mặt: Có thể xảy ra khi viêm mũi tiến triển nặng hơn hoặc liên quan đến viêm xoang.
8. Ngứa mắt, chảy nước mắt: Thường đi kèm với viêm mũi dị ứng.

Các loại viêm mũi thường gặp

Dựa trên nguyên nhân và diễn biến bệnh, viêm mũi có thể được phân loại thành nhiều loại khác nhau:

1. Viêm mũi cấp tính: Thường do nhiễm virus gây ra, kéo dài dưới 4 tuần và thường tự khỏi.
2. Viêm mũi mạn tính: Tình trạng viêm mũi kéo dài trên 4 tuần, có thể do nhiều nguyên nhân như dị ứng kéo dài, nhiễm trùng tái phát, hoặc các yếu tố môi trường.
3. Viêm mũi dị ứng: Phản ứng viêm của niêm mạc mũi với các chất gây dị ứng.
4. Viêm mũi không dị ứng: Bao gồm các loại viêm mũi không phải do dị ứng, ví dụ như viêm mũi vận mạch, viêm mũi do thuốc, viêm mũi teo (niêm mạc mũi mỏng và khô).
5. Viêm mũi nhiễm trùng: Do virus hoặc vi khuẩn gây ra.

Kết luận

Bệnh viêm mũi là một tình trạng phổ biến với nhiều nguyên nhân và triệu chứng khác nhau. Việc hiểu rõ về bệnh sẽ giúp bạn có biện pháp phòng ngừa và điều trị hiệu quả hơn. Nếu bạn có các triệu chứng nghi ngờ viêm mũi, đặc biệt là khi các triệu chứng kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, hãy tìm kiếm sự tư vấn của bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và có phác đồ điều trị phù hợp.